Ποιο είναι το πρόβλημα με τον «κακό το λύκο»

Τα παλιά κλασικά παραμύθια παρουσιάζουν το λύκο σαν τον κακό της υπόθεσης. Είναι όμως ενδεδειγμένο να τον παρουσιάζουμε έτσι και να χρησιμοποιούμε την ταμπέλα «κακός»?

Πέρα από το προφανές, ότι ο λύκος δεν είναι όντως «κακός», αλλά απλώς ένα σαρκοφάγο ζώο που τρώει επειδή πεινάει, ελλοχεύει ο κίνδυνος το παιδί να φοβηθεί το λύκο, να τον συνδέσει με κάτι άσχημο και να του δημιουργηθούν φοβίες χωρίς λόγο.

Είναι επισης επικίνδυνο να βάζουμε γενικά ταμπέλες «καλός», «κακός», «γεναίος», «φοβιτσιάρης», «γκρινιάρης», «ντροπαλός», «όμορφος», «έξυπνος» κ.ο.κ. Ιδανικά αυτές οι λέξεις δεν θα έπρεπε καν να χρησιμοποιούνται. Και γιατί?

Γιατί το παιδί μαθαίνει ότι κάποιος μπορεί να είναι καλός, κακός, όμορφος, άσχημος, έξυπνος, χαζός κ.ο.κ. Το πρώτο σκέλος του προβλήματος είναι ότι μπορεί να ενστερνιστεί κάποια από αυτές τις ταμπέλες για τον εαυτό του, εγκλωβίζοντας τον έτσι σε μια είκονα και μην επιτρέποντας του την ελευθερία να αλλάζει συνεχώς. Όταν οι γονείς πιστεύουν ότι το παιδί «είναι έτσι» αυτό σύντομα θα αρχίσει να συμπεριφέρεται ανάλογα, επαληθεύοντας την κρίση τους (αυτοεκπληρούμενη προφητεία).

Όμως ένα παιδί πότε δεν είναι ένα πράγμα μόνο, αλλά ένα σύνολο χαρακτηριστικών που συνεχώς μεταβάλλονται. Είναι άστοχο και αδικο να βάλουμε σε ένα καλούπι όλο του το είναι.

Ενα παιδί δεν ειναι καλό η κακό, ανάλογα με το αν η συμπεριφορά του μας βολεύει. Ένα παιδί δεν είναι «ψεύτης» αλλά «είπε ψέματα» , δεν είναι «φωνακλάς», αλλα φωναξε, δεν ειναι «ντροπαλό» αλλα «ντράπηκε», δεν ειναι «γκρινιάρικο» αλλά γκρίνιαξε, δεν είναι «ήσυχο» αλλά τώρα δε θέλει να μιλήσει, δεν είναι «τεμπέλης», αλλά τώρα κουράστηκε η αυτό δεν τον ενδιαφέρει.

Το δεύτερο σκέλος του προβλήματος με τις ταμπέλες είναι ότι ένα παιδί μπορεί να τις αποδώσει σε ένα άλλο παιδί, θέτοντας έτσι τα θεμέλια για το γνωστό bullying.

Και το τρίτο σκέλος του προβλήματος έχει να κάνει με τη θετική η αρνητική φόρτιση κάθε ταμπελας. Το παιδί ουσιαστικά επιβραβεύεται με κάθε θετική ταμπέλα και απαξιώνεται με κάθε αρνητική. Κάτι που υπονομεύει ύπουλα την αυτοεκτίμηση του. Και η αυτοεκτίμηση δε θα έπρεπε να εξαρτάται από εξωτερικούς χαρακτηρισμούς και ταμπέλες, αλλά να είναι έμφυτη – υπάρχει απλώς επειδή υπάρχει το παιδί ως οντότητα. Δε θα έπρεπε να χρειάζεται να κάνει κάτι συγκεκριμένο, ούτε να είναι κάπως ένα παιδί ή ένας άνθρωπος προκειμένου να έχει αξία, αλλά η αξία του υπάρχει ήδη από τη γέννηση, επειδή απλώς ΕΙΝΑΙ.

Η σχέση ενός παιδιού με το σώμα του χτίζεται από νωρις

Η σχεση μας με το σωμα μας ειναι σημαντικη για την αυτοεκτιμηση μας. Ειναι λοιπον σημαντικη η καλλιεργεια μιας υγιους αυτοεικονας απο τη νηπιακη ακομα ηλικια.

Δυστυχως πολλοι γονεις παρασυρρομενοι απο ταμπου προηγουμενων εποχων οδηγουνται σε συμπεριφορες που επηρεαζουν αρνητικα την καλη σχεση του παιδιου με το σωμα του. Ποιες είναι αυτές?

1. Ασχολούνται ιδιαίτερα με το ποσο ψηλωσε το παιδι και πόσο ομορφο είναι, εγκλωβίζοντας το σε μια εικονα, που η διατηρηση της στο μελλον μπορει να αποτελει αυτοσκοπο.

2. Τα πιο αδυνατα παιδια πρεπει να παχυνουν, ενω τα πιο παχουλα να αδυνατησουν, μη λαμβανοντας υποψη την υπαρξη πολλων διαφορετικων σωματοτυπων.

3. Εφευρίσκουν δικά τους ονόματα για τα γεννητικά όργανα και το στηθος, σαν να ντρέπονται να τα πουν με το όνομα τους.

4. Λενε: «δεν ντρέπεσαι να κυκλοφορείς γυμνος/η μπροστά στον κόσμο?» Και κάποια στιγμή όντως το παιδι ντρέπεται. Αλλά γιατί? Ειναι φυσιολογικη αντιδραση της ηλικιας η έχουν βαλει αλλοι το χεράκι τους γι’ αυτό.

5. Θεωρούν αηδία τις τρίχες στο γυναικείο σωμα, ενώ είναι απόλυτα φυσιολογικές, όπως και στους άντρες.

6. Δημιουργουν ένα μυστήριο γύρω από την περίοδο, κρύβοντας τις σερβιέτες, λες και είναι καλασνικωφ. Φροντιζουν να εξαλλειφουν καθε ιχνος αιματος και δεν την αναφέρουν καν με το όνομα της.

7. Μητέρες πηγαινουν στην απομόνωση για να θηλάσουν, ενώ αλλες χρησιμοποιουν εκφράσεις οπως: έβγαλε/ πεταξε το στηθος έξω για να ταΐσει το παιδι.

7. Αποφευγουν να μιλήσουν για το σεξ, κρύβουν τα προφυλακτικα, και δημιουργουν ένα κλίμα μυστηρίου γύρω από αυτά.

8. Αισθάνονται αμήχανα να εξηγήσουν στο παιδι τους τη διαφορετικοτητα αντρικού και γυναικείου σώματος και τος λειτουργίες των γεννητικών τους οργάνων.

8. Ενοχοποιουν ένα παιδί που ανακαλύπτει τα γεννητικά του οργανα, λέγοντας » τι κανεις εκει» , » δε ντρεπεσαι», » μη πιανεις, ειναι βρωμικο» κτλ.

9. Καλλιεργούν την πεποίθηση πως το κλασιμο και το ρεψιμο είναι ντροπή και όχι φυσιολογικές λειτουργίες του οργανισμού.

Καιρός είναι λοιπον να απαλλαγούμε από τα ταμπού και τις προκαταλήψεις των γιαγιαδοπαπουδων μας, και την ανευ λογου και αιτιας μυστικοπαθεια που περιβαλλει φυσιολογικες λειτουργιες του ανθρωπινου οργανισμου. Και να υποστηριξουμε τον νεο ανθρωπο στην εξερευνηση του περιβαλλοντος και του εαυτου του.

Ποιο είναι το πρόβλημα με την επιβραβευση

Πόσοι από εμάς έχουμε μπει στη διαδικασία να αναρωτηθούμε αν χρησιμεύει όντως η επιβραβευση στα παιδιά και ποια η σκοπιμότητα της? Θεωρούμε ότι αν «στερήσουμε» από ένα παιδί το μπραβο αυτό δε θα εξελιχθεί? Δεν θα μάθει? Δε θα αποκτήσει αυτοπεποίθηση επειδή δεν θα ξέρει αν τα καταφερνει? Στην πραγματικότητα αφενός δεν μπορείς να στερήσεις από ένα παιδί κάτι που δε το γνωρίζει, κάτι κατασκευασμένο από την ίδια την κοινωνία και που δε σχετιζεται με καποια πραγματικη αναγκη του. Στην ουσια, η επιβραβευση είναι ένας ακόμα τρόπος της κοινωνίας να δημιουργήσει καλοκουρδισμενα στρατιωτάκια, ετοιμα να εξυπηρετησουν τα γνωστα συμφεροντα.

Εξαλλου, η επιβράβευση και η τιμωρία είναι οι 2 όψεις του ίδιου νομίσματος. Η θετική κριτικη δεν παύει να είναι κριτικη.

Στην ουσία η επιβραβευση

• Είναι ένας ακόμα τρόπος χειραγώγησης και χειρισμού των παιδιών. «Μπραβο που έκανες τα μαθήματα σου, μπραβο που έπλυνες τα πιάτα.» Τόσο απλά το παιδι κάνει αυτό που θέλουμε εμείς να κάνει. Το κάνει όμως γιατί ξέρει ότι θα ωφεληθεί το ίδιο? Το κάνει από γνήσιο ενδιαφέρον προς εμάς? Μάλλον όχι. Το κάνει γιατί ξέρει ότι αυτο θέλουμε εμείς. Επομενως βαζει σε προτεραιοτητα το τι θελουν οι αλλοι και αγνοει τις πραγματικες του αναγκες.

Αν πάλι το παιδι έκανε κάτι που μας βοήθησε η μας ξεκουράσε μπορουμε απλά να πουμε «ευχαριστω! Με βοήθησες πολυ!».

• Κλέβει τη χαρά του να καταφέρνει πράγματα. Ας μη κοροϊδευόμαστε. Το μικρό παιδί έχει ισχυρό κίνητρο να κάνει, να μαθαινει, να δημιουργει. Θελει να ανακαλύψει τον κοσμο γύρω του. Και πραγματικά χαίρεται όταν φτιάχνει έναν πύργο, όταν παταει ένα κουμπί και ακούει έναν ήχο, όταν διαβάζει ένα βιβλιο. Δε χρειάζεται τη δική μας παρέμβαση για να νιώσει ικανοποίηση. Γιατί άραγε αγχωνομαστε τόσο να το επιβραβεύσουμε, μπας και νιώσει κάτι? Μήπως επειδή εμείς οι ίδιοι έχουμε χάσει την ικανότητα να παίρνουμε ικανοποίηση από τέτοια απλά πράγματα? Προβαλουμε δηλαδη τα δικα μας συναισθηματα?

Και ποιος είναι ο λόγος που έχουμε χάσει αυτή την ικανοτητα? Μήπως επειδή πάντα μας επιβραβευαν, εστιάζοντας την προσοχή μας στον έπαινο και όχι στην ουσία? Και γιατί πρέπει να κάνουμε το ίδιο και στα παιδιά μας? Γιατί να καταστρέψουμε την ικανότητα του να παιρνουν γνησια ικανοποίηση από την ίδια τη ζωή και αντι αυτου να τους δώσουμε ένα υποκαταστατο να προσμενουν: τον έπαινο?

Αν παλι χαιρομαστε με τη δικη τους χαρα υπαρχει η καταλληλη λέξη «Συγχαρητηρια!»

• Η επιβράβευση επίσης κάνει τα παιδια λιγότερο τολμηρά, και τα οδηγεί στο να παίρνουν λιγότερα ρίσκα. Θα σκεφτούν 2 και 3 φορές μήπως κάνουν η πουν κάτι λάθος και χάσουν το μπραβο, και κατεβούν από το βάθρο που τους έχουμε ανεβάσει. Αντίθετα όταν το παιδι δεν επιβραβευεται δεν έχει κάτι να χάσει και είναι πιο πιθανό να πάρει το ρίσκο, ενεργωντας πιο αυθόρμητα.
• Το μπραβο δημιουργεί παιδια εξαρτημένα από την κρίση των γονέων, που φοβούνται να εκφράσουν τα θελω τους η, ακόμα χειρότερα, έχουν μπερδέψει τα δικά τους θελω με τα θελω των γονιών τους. «Μαρια μπραβο, έκανες πολύ καλη επιλογή ρούχων, δώρων, φαγητου κτλ.» Ναι, καλή σύμφωνα με εσάς γονείς.. εμένα με ρωτήσατε τι πραγματικά μου αρέσει? Και αν τελικά έκανα αυτή την επιλογή έχοντας στο πίσω μέρος του μυαλού μου το τι αρέσει σε εσάς?

Στην πραξη, η επιβραβευση, οπως και η τιμωρια ειναι μεθοδος εκπαιδευσης και εκπαίδευση (ας) κάνουμε μόνο στα σκυλια. Τα παιδιά ας τα αφήσουμε ελεύθερα να δημιουργήσουν, να ανακαλύψουν, να πάρουν ρίσκα. Χωρίς τη δική μας παρέμβαση.

Την επομενη φορα λοιπον που θα μας ερθει αυθορμητα το μπραβο ας σκεφτουμε: για ποιον ακριβως το λεμε? για το παιδι η μηπως για εμας? Θα βοηθησει οντως το παιδι σε κατι και σε τι ακριβως?

Ας θυμηθουμε επισης οτι κατι που «το κανουν ολοι» δεν ειναι απαραιτητα καλο και προς το συμφερον του παιδιου. Μπορει αυτο να επικρατησε, εξυπηρετωντας μια κοινωνια που θελει τους πολιτες καλουπωμενους σε ομοια φτιαγμενα κουτακια. Ε καποια στιγμη δεν ειναι ωρα αυτο να αλλαξει?

Εξαλλου αν ολοι πανε να πνιγουν θα παμε κι εμεις?

Πως να καταστρέψεις τη δημιουργικότητα ενός παιδιού σε 10 απλά βηματα

Πως μπορειτε να υπονομευσετε αποτελεσματικά τον αυθορμητισμό, τη δημιουργικότητα και τον αυτοσχεδιασμό ενός παιδιου?

1. Μόλις πιάσει το μαρκαδόρο πειτε: ζωγραφισε έναν ηλιο/ ένα σπιτακι/ένα θερμοσίφωνα.
2. Πείτε του με τι χρώμα θα βάψει το σχέδιο. Η ακόμα καλύτερα διορθώστε το χρώμα » ο ηλιος δεν ειναι μπλε, ειναι κιτρινος». Εμ .. Γιατί είναι μικρό το παιδι δεν ξέρει ακόμα..
3. Πάρτε το παιχνίδι και δείξτε του «πως πρεπει να το παιζει». Πείτε «βαλε αυτο εδω, και τωρα αυτο εκει, ετσι, εεετσι μπραβο.
4. Προσοχη! Μην το αφήνετε να κάνει ο,τι να ναι κατασκευές στα τουβλακια. Κάντε το εσείς καλύτερα, με βάση αυτό που βλέπετε στην εικόνα, και εννοείται εμποδιστε το να βάλει το λάθος τουβλακι στη λάθος θέση!!
5. Πλαστελινες? Λοιπόν κάτσε να δεις Τώρα τι θα σου δείξω εγώ ο μεγάλος μάστερ ότι μπορείς να κάνεις. Πάρε παράδειγμα.. Οχι μη μου χαλας το σχεδιο, μονο βλεπε!
6. Βιβλια: Εξυπακουεται οτι γυριζετε εσεις τα φυλλα, προσέχοντας ιδιαίτερα μην παραλείψετε καμία οξεία. Δεν αφήνετε να γυρίζει το ίδιο όπου θέλει γιατί μπορεί να πάει από την αρχή στο τέλος, και τι θα γινει μετά?
7. Μην το αφήνετε να παίζει με πράγματα που δεν θεωρείτε «παιχνιδια», γιατι «δεν ειναι παιχνιδια». (η μήπως γιατί βαριέστε να τα συμμαζευετε μετά?)
8. Καλά είναι δυνατόν να ζωγραφιζει πάνω στο τραπεζακι με τους μαρκαδόρους (που βγαίνουν με νερο)??
9. Ε όχι και να παίζει με το φαγητο του, αυτό πάει πολύ! ( Εκτός του ότι μετά, από ψυχαναγκασμο και μόνο, θα πρέπει να του αλλάξετε ρούχα και να το κάνετε μπάνιο, άσχετα που δεν έχει λερωθει ιδιαίτερα, θα πρέπει να καθαρίσετε και το πάτωμα! Οι με!)
10. Πείτε του μπραβο! Ένας αλάνθαστος τρόπος να συμμορφώνεται με τη δική σας αισθητική, να σκέφτεται πάντα «τι περιμένει ο γονέας μου από εμένα να κανω», και να μην εκφραζεται αυθόρμητα.

Εντάξει, προφανώς δε χάθηκε και ο κοσμος αν κάνουμε κάποιο από τα παραπάνω μια στο τόσο, αν όμως πολλά από αυτά επαναλαμβάνονται σε καθημερινή βάση μπορει να δημιουργηθει προβλημα.

Για να διατηρησει ένα παιδί και να αναπτυξει την έμφυτη δημιουργικότητα του, χρειάζεται να αφεθεί ελεύθερο να εξερευνήσει το περιβάλλον του. Θα κανει πραγματα που ισως σας φαινονται «λαθος», θα λερωθει, θα λερωσει. Οι παρεμβασεις και οι κανονες στο παιχνιδι, οπως και η επιβραβευση δεν το αφηνουν να αποδωσει το μεγιστο των δυνατοτητων του. Εξαλλου, η επιβραβευση για ενα παιδι ειναι ακριβως η ελευθερια του να δημιουργεί, του να εξερευνει και να ανακαλύπτει.

6 λάθη που κάνουν οι γονείς όταν ένα παιδί κλαιει

Ολα τα παιδια κλαινε καποιες στιγμες, πόσοι γονείς όμως αντιδρούν σε αυτό με πραγματικη ενσυναισθηση? Ποια ειναι τα 6 λάθη που κανουν οι γονεις όταν ένα παιδί κλαιει?

1. Το αγνοουν, θεωρώντας ότι είναι απλώς ενα καπρίτσιο η ότι είναι υπερβολικο.
2. Του λενε «μην κλαις» / «σταματα να κλαις».
3. Του λένε «καλα κλαις? Εσυ εισαι δυνατος/η!» η «τι αντρας εισαι?»
4. Κανουν αυτό που θέλει μόνο και μόνο για να σταματήσει να κλαιει.
5. Του αποσπουν την προσοχή με κατι αλλο πχ κοίτα το πουλάκι πάνω στο δέντρο.
6. Του λένε «δεν μπορώ να σε βλέπω να κλαις».

1η περίπτωση: διδάσκουν στο παιδι ότι τα συναισθήματα του δεν βρίσκουν ανταπόκριση, άρα δεν έχει νόημα και να τα εκφράζει γενικα στη ζωή του. Εξάλλου μπορεί για έναν ενήλικα ο λόγος να είναι υπερβολικός, για ένα παιδί όμως μπορεί να ειναι κάτι πολύ σημαντικό.

2η περίπτωση: του δειχνουν ότι τα συναισθήματα του δεν είναι αποδεκτά, άρα και πάλι δεν πρέπει να τα εκφράζει αλλά να τα κρατάει μέσα του. Και μετά απορουν γιατί το παιδί τους είναι «κλειστο».

3ή περιπτωση: του μαθαίνουν ότι οι «δυνατοι» και οι άντρες δεν πρέπει να δείχνουν τα συναισθήματα τους, κάτι εντελως άστοχο, άκυρο και μη βοηθητικό για το παιδι.

4η περίπτωση: του μαθαινουν ότι μπορεί απλως να κάνει ο,τι θέλει, ανεξάρτητα αν αυτό ενοχλεί κάποιον άλλο η βλάπτει τον εαυτό του.

5η περίπτωση: του μαθαίνουν ότι τα συναισθήματα του δεν έχουν αξία, και δεν είναι σημαντικά.

6η περίπτωση: στην ουσια, του λενε ότι τα συναισθήματα του είναι τόσο ανυπόφορα που δεν μπορεί κανείς, ούτε το ίδιο το παιδι, να τα υποφέρει και να τα διαχειριστεί.

Και τι να λέμε σε ένα παιδί που κλαιει? Αν εχουμε αποκλεισει τις πιθανοτητες να πειναει, να διψαει, να νυσταζει η να θελει τουαλετα, τοτε μπορουμε απλως να το παρουμε αγκαλια, λεγοντας κατι σαν:

«Καταλαβαινω οτι σε στεναχωρει αυτο..»

«Πρεπει να πονεσε πολυ αυτο ε?»

«Φαινεσαι πολυ αναστατωμενος/η.»

Ετσι κανουμε γνωστο στο παιδι οτι αντιλαμβανομαστε τα συναισθηματα του και ειναι πολυ πιθανο να μας μιλησει απο μονο του γι αυτο που το απασχολει.